Acaba bu şekilde mağdur edilmiş ne kadar Eskişehirli var?
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (ESKİ) herhalde bu şehirde en çok tartışılan kurumların başında geliyordur. Herhalde demeye de gerek yok aslında, evet aynen öyle!
ESKİ'de yıllardan beri skandallar yaşanıyor, sonrasında bu skandalların yaşanmaması adına önlem alınmış görünülüyor ama her bir skandaldan sonra yeni skandallarla karşı karşıya kalıyoruz.
Gazetemizin manşetinde ESKİ'de yaşanan skandalla ilgili haberimiz bulunuyor. Okumayanlar mutlaka bir göz atsınlar. Evet, biz de burada manşetimizi belki özetleyeceğiz yazının ilerleyen bir yerinde ancak şimdi sizi yıllar öncesine götürmek istiyoruz. Çünkü bizim manşetimizdekine benzer şikayetler Eskişehir halkından sadece bugün gelmiyor; yıllardan beri bu şikayetler bize ulaşıyor, biz de köşe yazılarımızla, haberlerimizle ilgili yetkililere ulaştırıyoruz. Ulaştırıyoruz ki sorun çözülsün, vatandaşın mağduriyeti ortadan kaldırılsın.
Gelin önce bizim 25 Ocak 2021 tarihinde 2Eylül Gazetesi'nde "ESKİ su abonelerine bu kadar yüksek cezaları neye göre yazıyor?" başlığıyla yazdığımız köşe yazımıza gidelim o tarihlerde yaşanan bazı olayları hatırlayalım. Hatırlayalım ki bugün yaşanan hadisenin yıllardan beri nasıl da devam ettiğini görün ve şaşırıp kalın!
"21 Ocak Perşembe günkü 'Allah su aboneliğini iptal ettirecek Eskişehirlilerin yardımcısı olsun!' başlıklı yazımız çok ses getirdi. Zira bahsettiğimiz şekilde su aboneliği meselesi yüzünden sıkıntı çeken tahminlerin ötesinde çok Eskişehirli bulunuyormuş da bizim haberimiz yokmuş!
Yazımız üzerine sosyal medyada yorumlara yazdıkları gibi bize yaşadıklarını gönderen kardeşlerimiz olmuş. Bugün iki Eskişehirli kardeşimizin bu konuda yaşadıkları acı tecrübeleri sizlere aktaracağız:
'Aralık 20 gibi ESKİ'ye gidip su aboneliğini kapatmaya başvurduk. 'Kartı sayaca sokup gelin' dendi. 'Sayaç kart işlemi yapıldıktan sonra abonelik kapatılacak ama 900 lira (Bugünkü fiyatlarla yaklaşık 4 bin TL) borcunuz var, saatiniz sökülüp bakılacak' denildi.
Saat söküldü. Bir hafta sonra da 950 lira borç, 165 lira sayaç tamir ücreti istendi ve ödedik.
Soruyorum:
-Elektronik sayaç takılması belediyenin işi mi?
- Ön ödemeli isteyen kim? Belediye...
-Tamir-bakım-kontrol yapan kim? Belediye...
-Ön ödeme ile su alınıp bitince otomatik kesiliyor mu? Kesiliyor...
- Be akıllı ESKİ müdürleri o zaman 900 lira borç nereden geliyor?
Ya siz işinizi yapamıyorsunuz ya da işin içinde dolandırıcılık var ya da yapanlara bırakın!
-Saati tamir ediyorsunuz. Saat size kalacak. 165 lira tamir ücretini de benden tahsil ediyorsunuz.' (Turgut Dalkılıç)
"1+1 APARTA 8 BİN 500 LİRA BORÇ ÇIKARDILAR"
'Bu daha ne ki? 'Sayaç su kaçırıyor' diye ekip istedik. 'Siz yapın bize haber verin' demelerine ve bağlantı anında iletişimimiz olmasına rağmen 615 lira ceza kestiler. Başka bir sayaçlarının arızalı olduğunu vatandaşlık bilinci ile kendilerine söyledik. Gelip saati söktüler, 8 bin 500 lira (bugünkü fiyatlarla yaklaşık 37 bin 400 TL) borç çıkardılar. '1+1 apart. Tek kişi kalıyor. Ne su tüketebilir ki?' dedik. Kimse oralı olmadı. Manuel saat taktılar. 2 ayda 30 liralık su tüketimi oldu. Emsal alınca etse etse 500-1000 lira (bugünkü fiyatlarla 2200-4400 TL) dedik. Arızalı olduğunu kabul edip aylık 500 lira su tüketim bedeli tahakkuk ettirdiler. İşte... Gel de isyan etme!' (Ahmet Sezgin Kocabay)
Elbette ESKİ ile ilgili çok daha fazla şikayetler var. Bir de sosyal medyada bu tür şikayetlerde bulunan vatandaşları yalancı konumuna düşürmek isteyen belediye taraftarları var. Neymiş kendileri gitmiş de 15 dakika bile sürmemiş aboneliği sonlandırmaları!
DOĞRU SÖYLÜYORLARSA NEDEN BİZİM İŞİMİZİ DE 15 DAKİKA DA HALLETMİYORLAR?
Bizim yazımızda yazdıklarımızı bizzat biz kendimiz yaşadık. Üstelik yaşadıklarımızın hepsini de yazmadık. Derdimiz ESKİ'de işlerin hızlandırılması, vatandaşın daha az mağdur olmasının sağlanması. Bu konuda yapılabilecekleri, örnekleri ile daire başkanlarımız ve müdürlerimiz ile de konuştuk. Yoksa burada anlamsız tartışmalarda bulunmak kimseye fayda sağlamaz.
ESKİ'de zaman zaman işler yavaşlıyor. Bunda vatandaşlarımızın, pandemi sürecinin de etkileri var. Ancak ESKİ'de sistemin, dahası anlayışın değişmesi lazım. Abone İşleri'ndeki işler, eğer evinize sayacı kontrol etmeye gelmezlerse, siz de sürecin nasıl işlediğini gitmeden tam olarak bilirseniz çok fazla sürmüyor. Ne var ki akıllı kartı taktığınız sözde akıllı sayacın doğru bilgi vermediğini düşünebiliyorlar, siz tasarruflu kullanmaya başlamışsanız ya da herhangi bir nedenden dolayı (bir yakının yanına geçici süre için taşınmak gibi) su tüketmemişseniz sayaçta arıza mı var diye kapınıza dayanıyorlar. Bir de sayacı kontrole geldiklerinde evde olup suyu açıp kapatmanız gerekiyor!
HANGİ EVDE AYLIK 500 LİRALIK SU TÜKETİLİYOR?
Bu arada vatandaşlarımızın şikayetlerine bakınca ESKİ tarafından kendilerine çıkarılan borçların hiç de normal olmadığını görüyoruz. İnsanın aklına herşey geliyor. Vatandaşın beyanına göre aparta 8 bin 500 liralık ceza yazılmış. Sonra da aylık 500 lira olarak ceza belirlenmiş. Bu şehirde hangi evde, hanede aylık 500 liralık su tüketiliyor? Şu rakamlar insanın aklına "Acaba canları çektiği kadar mı ceza yazıveriyorlar?" sorusunu getirmiyor değil!
Bakın vatandaşa yazılan bu yüksek miktarlı cezalar bu gidişle çok yakında derin bir soruşturma konusu olabilir. Demedi demeyin!"
BAKIN ESKİ'NİN SON SKANDAL UYGULAMASI NASIL BİR ŞEY!
ESKİ'den bir ekip Eskişehir'de son yıllarda yapılan gösterişli sayılacak bir siteye geliyorlar ve orada birkaç iş yeri ya da konut olan dairenin sayaçlarını söküyorlar. Bizim haberimizde örnek olarak verdiğimiz dairenin sayacı 23 Şubat 2024 tarihinde sökülmüş. İşin en ilginç tarafı sayacın söküldüğünden ev sahiplerinin çok sonradan haberinin olması.
ESKİ ekibinin ilgili konutun Elektronik Kartlı Sayacı (EKS) ile ilgili olarak tuttuğu bir tutanak var.
Orada şu bilgiler veriliyor:
"Servis ekipleri tarafından -190,892 metreküpte sökülen EKS'nin elektronik modülü akım değeri düşük olan pili, vanası ve motoru değiştirildi. 23 Şubat 2024
EKS'de bulunan kredi -190,892
Tüketim. 430.883
Sayaç Tamir Ücreti 0 TL'dir"
Bu bilgilere bakıldığında insan şaşkınlığını gizleyemiyor.
Çünkü en basitinden Eskişehirliler şunu biliyor. Ön Ödemeli bir sistem kullandığımız için suyun parasını önceden karta yüklüyoruz, sonra kartı sayaca takıyoruz, sayaca yüklüyoruz.
SİZE EN FAZLA 5 TON BORÇ VEREN ESKİ 191 METREKÜPLÜK SUYU KULLANMANIZA NASIL MÜSAADE EDİYOR?
Eğer yeni yükleme yapmazsanız bir süre sonra suyunuz bitiyor. Ancak suyunuzu hemen kesilmiyor. Kartı taktığınız zaman size 5 tona kadar su kullanma hakkı, bir yerde borç veriyor. O da bittiğinde suyunuz akmıyor, kesiliyor.
Garip olan şu ki; bu örnekte görüleceği üzere ekip gelip EKS'yi sökerken -191 metreküp kadar zaten borcu varmış konutun! Bugün konut için şebeke suyunun metreküpü 22,32 TL. Güncel fiyatlarla yaklaşık 4 bin 263 TL'lik sayaç söküldüğünde ilgili konutun borcu varmış!
Peki o kadar borca rağmen bu konutun suyunu neden örneğin gelip de seçimden sonra, 24 Nisan 2024 gibi bir tarihte kesiyorsunuz, borcunuz var diye? Madem ekipler 23 Şubat'ta geldiler ve yaklaşık 191 metreküp borçlu olduğunu gördüler, öyleyse neden o tarihte suyu kapatmadılar? Bu durumda 2 aylık su kullanımı ile (Muhtemelen 1-2 metreküp ancak olmuş) yeni borç biraz daha fazlalaşmış oluyor. Mevcut durumdaki borcu neden yazmıyorlar da belgeye sayacı sökmeye geldikleri zamanki sözde borcu yazıyorlar?
Daha garip olan ise sayacın tekrar talıldığı zaman verdikleri belgede sayaç tamir bedeli olarak '0 TL'lik bir ücretten bahsediliyor? O zaman demek ki sadece tamirden para almıyorlar ve örneğin değiştirdikleri parçaları için tahmini bir bedeli önceden hesaplayıp ona göre tüketilen su miktanını o kadar ekside gösteriyorlar!
ESKİ'NİN YÖNETİCİLERİ BU GARİP, BU TUHAF İŞİ, UYGULAMAYI KAMUOYUNA İYİ İZAH ETMELİDİR
Bunun başka da bir izahi bulunmuyor zaten. Düşününüz ki bu akıllı sayaç size sadece 5 metreküp (ton) su ancak borç veriyor ve daha başkasına müsaade etimyor. Peki ESKİ'nin ekipleri -191 metreküpü nasıl belirliyorlar ve nasıl oluyor da şebeke suyunun bu kadar borca rağmen kullandırılmasına müsaade ediyorlar? Zaten sayaç ESKİ'nin; o sayaç sayesinde bize Allah'ın suyunu bu ayki değerlerle metreküpünü 22,32 TL'den satıyor ve bu işten her yıl onlarca milyon TL para kazanıyorlar. ESGAZ ve OEDAŞ sayaçlarında bir sıkıntı olunca bizler hiçbir bedel ödemiyoruz, çünkü bu kuruluşlar gelip saatlerini tamir ediyorlar. Saatleri sayesinde para kazandıklarını biliyorlar. Ancak ESKİ söz konusu olduğunda da bizim anlatmaya çalıştığımız şekilde bir durumla karşılaşıyorsunuz. Düşünün ki bir kurum bir hizmet veriyor ve hizmetin her aşamasının tüm parasını zaten senden-benden alıyor!
Ortada bizlere sadece akıl ve mantıktan değil insaftan da uzak gelen bir uygulama var.
ESKİ'nin yöneticileri bu garip, bu tuhaf işi, uygulamayı kamuoyuna açıklamalıdırlar. Çünkü bunun bir benzerini yıllar önce ben bizzat yaşadım; baktım dışarıdan gürültü geliyor. Bir de çıkıp baktım ki bizim saati söküyorlar. "Hayırdır?" dedim "Saatiniz arızalı ve biz de onu tamir etmek için söktük" dediler. Bizim saatimiz arızalı diye biz kimseye bir bilgi vermemiştik. Bir rapor tutup bize bir belge verdiler. 3-4 ay sonra saatimizi getirdiklerinle o günkü parayla önemli bir miktar da bize borç çıkardılar. Kesinlikle haksızdılar ama o parayı ödemekten başka çaremiz de yoktu. Zira ödemezseniz ne büronuzu ne evinizi bir günden fazla kullanamazsınız!
Bize her yönüyle haksız gibi gelen bu uygulamanın acilen kaldırılması, vatandaşların yaşadıkları mağduriyet için de tazminat ödenmesi lazım!
