banner194

19.09.2022, 11:24

Demokrasi kültürünü besleyen kanallar açılmalı

ADALETİN SESİ

Demokrasinin tüm kurum ve kuruluşlarıyla, tüm ilke ve değerleriyle oluşturulması ve uygulanabilmesi için toplumda yeterince “demokrasi kültürü” olması gerektiği yadsınmaz gerçektir.

Linton’un, öğrenilmiş davranışlar ve bu davranışların sonuçlarından meydana gelmiş bir bileşim olarak tanımladığı kültür; bireylerin sosyalleşmesi, karşılıklı etkileşimi, aile, arkadaş, işyeri, sosyal gruplar, dernek, vakıf, siyasi partilerdeki yaşanmışlıklar, formal ve informal değerler eğitimleri,  kanaat önderlerinin örneklenmesi, gazete, televizyon, internet, sinema, tiyatro, kitap ve benzeri yayınlardan öğrendikleri değerlerin bütünüdür.

O halde, demokrasi kültürü ve demokratik davranışlar da yaşam boyu eğitim sürecinde yaşayarak kazanılabilecek ve geliştirilebilecektir. Bu bağlamda, birey demokratik davranışları önce yakın çevresinde, ailesinde, medyada, arkadaşlarında, sonra okulda görerek, yaşayarak benimseyecek ve uygulayacaktır.

Ülkemizde demokrasinin gelişip boy atamamasının öncelikli nedeni, demokrasi kültürü fakirliğimizdir.

Bu yoksunluğun sebebi ise, demokrasi kültürüne can verecek ve besleyecek yukarıda saydığımız  kanalların tıkalı olması, hatta kendilerinin demokratik olmamasıdır.

Demokrasinin genç kuşaklara öğretilmesi, benimsetilmesi ve geliştirilmesi ailelerin görevleri arasındadır. Aile, demokrasi, insan hakları, özgürlük, saygı, sevgi ve hoşgörü kavramlarını kazandıran ve bu kavramları pekiştiren kurum olmalıdır. Ancak, aile yapılarımızı incelediğimizde çokta demokratik olmadığını görüyoruz ne yazık ki. Alınacak kararların aile bireyleri arasında tartışılmadığı, genelde son sözün “baba” tarafından söylendiği, hatta çocukların meslek seçimlerine dahi aile büyüklerinin karar verdiği, cinsiyete, role ve yaşa dayandırılan bir ayırımın olduğu aile yapısı, çocuklara demokratik davranışları içselleştirmesi konusunda model olmuyor.

Öğretmenlerin demokratik davranışları ve demokratik sınıf ortamıyla ilgili yapılan araştırmalar, demokratik sınıf ortamının demokratik becerilerin kazanımını arttırdığını, demokrasinin öğrenilmesini kolaylaştırdığını, öğretmenlerin demokratik davranışlarının öğrenci davranışlarının ve tutumlarının demokratikliğine etki ettiğini ortaya koyuyor. Ne yazık ki demokratik bir eğitim ve sınıf anlayışımız da yok. Okullarda verilen eğitimin patronları var. Milli Eğitim Bakanlığı eğitimin, okul müdürü okulun, öğretmen sınıfın patronu. Tüm söz onlara ait. Eğitim ve öğretim çalışmalarında, öğretmen-öğrenci ilişkilerinde, eğitimle ilgili faaliyetlerde öğrencinin birey olarak değerine ve bütünlüğüne, birlikte çalışmaya, karşılıklı saygıya, hoşgörüye, kişiliğe değer ve önem verilmiyor. Her öğrenci “aynı” kabul ediliyor.  Dersler tartışmaya açık değil, farklı görüş açıklamak isteyen öğrenci susturuluyor. Üniversitelerimizin anlı şanlı profesörleri dahi derslerinde resmi anlayış dışındaki görüş ve düşüncelerini ifade edemiyor. Haklarında açılacak bir soruşturma akabinde işten atılma kaygısı, Ülkenin bilim insanlarına dahi geri adım attırıyor.

Siyasi partilerin demokrasi ile işlerlik kazanması, demokrasinin ise siyasi partilerde yaşam alanı bulması her ikisinin karşılıklı etkileşimin sonucu. Demokrasinin vazgeçilmez unsuru olan partilerden beklenen, kendi iç işlerinde demokratik olmaları. Katılımcığa, tabandan tavana bilgi akışına açık bir yapılanma siyasi partilerin demokratiklik seviyesinin göstergesi. Maalesef Ülkemizde siyasi partiler lider oligarşisine dönüşmüş örgütlü yapılar haline gelmişlerdir. Lider ve parti yöneticilerinin seçiminden, milletvekili, belediye başkanı, meclis üyesi adaylarının belirlenmesi süreçlerine kadar her alanda demokratik olmayan yöntemler olabildiğince yoğun olarak işletilmekte, parti içi disiplin, grup karaları gibi mekanizmalarla eleştiriler ve farklı yaklaşımlar hoyratça ezilmektedir.

Kısaca, demokrasi kültürünü beslemesi, desteklemesi, yaşanmışlık imkanı sunarak bireyin demokratik davranışlar kazanmasına hizmet etmesini beklediğimiz kanallar işlevlerini yerine getirmemektedir.

Tam tersine, bu kanallar, ortamlar, demokratik olmayan davranışların öğrenilmesinin kaynağı olmaktadır.

Demokrasi kültürünü gerçekleştirmenin en iyi yolu, demokratik değerlerin yaşandığı ortamları yaratmaktır. Demokrasi ilkeleri demokratik ortamlarda kendiliğinden benimsenir, gelişir. Demokrasi, insan haklarına saygı, hoşgörü, sosyal adalet, çoğulculuk, özgürlük anlayışı, gösteri ve örgütlenme özgürlüğünün olmadığı yerde öğrenilemez.

Nitelikli bir demokratik yaşam idealini gerçekleştirmenin yolu uzundur. Öncelikle, demokrasi kültürünü besleyecek kanalların açılması ortamların iyileştirilmesi gerekir.

Yenilenmeye, öncelikle ve ivedilikle demokratik eğitimden başlamak gerekir.

Demokrasi eğitimi; çoğulcu ve katılımcı demokratik toplumu yurttaşların özümseyerek içlerine sindirdiği bir “yaşam biçimi” olarak yerleştirip yaşatmanın temel aracıdır.  Ancak, başarılı bir demokrasi eğitimi, demokratik eğitim süreci içinde sağlanabilir. Çünkü demokrasinin salt bir yönetim biçimi olmayıp, bir yaşam biçimi olduğunu çocukların görmeleri ve onlara demokratik, özgür bir ortamın sunulmasıyla sağlanır. Yaşanarak öğrenilen ve yaşatarak öğretilen demokrasinin, dört duvar arasında kalmayıp bir yaşam biçimine dönüştürülme şansı demokrasi eğitiminin gerçekleştirilmeye çalışıldığı ortamın demokratikliği ölçüsünde amaca ulaşır. Demokrasi eğitiminin önkoşulu; bireylerin eğitim, iletişim ve baskıya uğramama haklarının olması ve bu hakları gerektiği gibi kullanılabilmelidir. Eğitim sürecinin işleyişi demokratik olmazsa demokrasinin özünün öğrenilmesi de söz konusu olamaz. Bu yüzden öğrencilere demokrasinin anlatılması yeterli değildir. Esas olan çocukların, gençlerin tüm yaşam alanlarında kendi eylemleriyle demokratik değerleri oluşturmalarıdır.

İhtiyacımız olan, demokratik ortamlarda demokratik eğitim yoluyla yeni bir neslin yetiştirilmesidir.

saglisolluhaber.com

Yorumlar (1)
Hasan Hüseyin Akın 1 yıl önce
Teşekkür ediyorum. İnşAllah dediğiniz gibi her birimde demekrosi olur. Bekliyoruz takip ediyoruz. Hürmetler
10
açık

Gelişmelerden Haberdar Olun

@